نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 822 )
ســوره 10 : یونُس ( مـکّــی ـ 109 آیه دارد ـ جزء یازدهم ـ صفحه 208 )
( قسمــت پنجـــم )
مقــام شهــود
جزء یازد هــم صفحــه 209 آیه 9 )
بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمَانِهِمْ
تَجْرِی مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ
تفسیـــر لفظـــی :
کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده اند پروردگارشان به پاس ایمانشان آنان را
هدایت مى کند به باغ هاى [پر ناز و] نعمت که از زیر [پاى]آنان نهرها روان خواهد بود .
تفسیر ادبی و عرفانی : [بخش دوم]
... یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمَانِهِمْ ...
باش تا فــــــردای قیـــــامت کــــه ؛
دوستان به نــور معــرفت ، بر مرکب طاعت روند ،
و در مقــــــام شهــــــود ، بنــــــــازند ،
و در هر منزلی که فرود آینـــد ،
گروه فرشتگان به حکــم فــرمـــــان ،
به ســــــــلام آینــــــــد ،
و به نــاز و نعیــــــم جــــــاودان بشــــــارت دهنــد !
و گناهکاران امت در آن صحـــــرای محشــــــر ،
و مقـــام رستــاخیـــز ، به عرضــه گاهِ حساب ، بازداشتـــه ،
سابقــــان ؛ به نـــور طاعت پیش رفتــه ،
و عاصیــــان ؛ به گــران باریِ گنــــاه درمانده ،
آخـــــر ؛ رحمت خــــــدای ، ایشــــان را درگیـــــرد ،
و بر تنهــائی و درمانــدگیِ آن ها ببخشایــد ،
و به نــدای کـــرامت فرماید : بنـــــــدگان مـــــــن ،
چون این خطابِ عزّت از باب رحمت به گوش ایشان رسد ؛
جانشان بیاساید و رَوح و ریحان در دلشان گشاید !
باز خداوند فرماید : بندگان من ؛
بهشتیان ، همه در رفـــــــــاه و آسایشند ،
و دوزخیــان همه در کیفرِ عقاب ، در تاب و سوزشند ،
ای بیچارگان ؛ چگونه دوستان و هم نوعان شما ،
شما را راهنمـــــــائی نکردند ؟
اینک ؛ من شما را راهبری می کنم ،
و به کَـــــــرَم خویش شما را می بخشم !
چون رأفت و رحمت حق ، به این بیچارگان رسد ،
وحشت گناه و معصیت ، به آبِ رحمت از ایشان فرو شُویَد ،
و آفتــــــابِ رعایت ، از بـــرجِ عنـــــایت بتــــــابد ،
ایشان در حالت انکسار به درگاه صاحب جــــلال بزارند ،
و از شـــــــــادی بگرینــــــــــد ،
تا خداوند آن زاری و گریــه را از آنان بپسندد ،
و بر دلشان مرهـــــم نهــــد ،
و زبان ایشان به ثنــای خود بگشاید ،
و آنان به قــدر طاقت ، او را حمــد و ستــایش کنند .
این است که فــــرمــــــوده :
آخرین سخن ایشان این است که گویند :
الحمد لله رب العالمین
سپـــــاس و ستــایش ، خــــــــدای را ؛
که شماتت کافران و دشمنـــان به مــــا نرسید ،
بلکه فضل و رحمت خـــدای به مـــا رسید !
ما را همه مقصود به بخشایش حق بود
المنّــة لله کـــه به مقصـــــود رسیــدیم
عشق دلـدار
چشــم بیمـــــار تـــو اى مَى زده ، بیمـــارم کــرد
حلقــــــه ی گیسـویت اى یــــار ، گرفتـــــارم کرد
ســــــرو بستــــانِ نکویى ، گل گلــزار جمـــــــال
غمــــــــزه ناکرده ، ز خوبـــان همـه بیــزارم کرد
همــه ی مى زدگــــــان هــوش خود از کف دادند
ساغر از دست روان بخش تـــو ، هشیـــارم کرد
چه کنــم ؟ شیفتـه ام ، سوختـه ام ، غــم زده ام
عشــــــــوه ات ، واله آن لعـــل گهــــر بارم کرد
عشق دلـــــدار چنـــان کــــرد که منصـــور منش
از دیـــــــــــــارم به در آورد و ســــرِ دارم کـــرد
عشقت از مــــــدرســه و حلقــه صـوفى رانـــــدم
بنـــده حلقــــــــــــه به گــوش در خمّـــارم کرد
بــــــــــــاده از ساغرِ لبریز تو ، جاویــدم ساخت
بوســـــه از خـــاک درت ، محـرم اســــرارم کرد
[ دیوان امام خمینی (ره) ص 82 ]
مقصود عرفـــا از [ مَی ] چیست ؟
علامه طهرانی رحمه الله علیه در کتاب شریف لباللباب بیان می دارند :
در اثر مراقبـــه شدیـــد و اهتمام به آن ، آثار حبّ و عشق در ضمیر سالک هویدا مىشود ،
زیرا عشق به جمـــال و کمـــال على الاطلاق فطرى بشر بوده و با نهاد او خمیر شده
و در ذات او به ودیعت گـــذارده شده است ، لیکن علاقـــه به کثـــرات و حبّ به مادّیّــات ،
حجاب هاى عشق فطـــرى مى گردنـد و نمى گذارند که این پرتــــــو ازلى ظاهر گردد .
به واسطــه مـــراقبـــه کم کم حجـــــــاب ها ضعیف شده تا بالأخره از میــــان مى رود و آن
عشق و حبّ فطرى ظهور نموده ضمیر انسان را به آن مبدأ جمال و کمال رهبـرى مى کند.
این مراقبـــه در اصطلاح عرفــــاء تعبیر به "مى" شده است.
به پیــر میکده گفتم که چیست راه نجات
بخواست جام "می" و گفت راز پوشیدن
راه خلوت گه خاصّـــم بنمـــا تـا پس ازین
"می" خورم با تو و دیگر غم دنیــا نخورم
موضوع :