نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 822 ) 

                                                                        

ســوره 10 : یونُس ( مـکّــی ـ 109 آیه دارد ـ جزء یازدهم ـ صفحه 208 )

 

  ( قسمــت  پنجـــم ) 


مقــام شهــود



 

 جزء یازد هــم صفحــه 209 آیه 9 ) 

 

بسم الله الرحمن الرحیم  

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ  بِإِیمَانِهِمْ

تَجْرِی مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِی جَنَّاتِ  النَّعِیمِ

  تفسیـــر لفظـــی :

 

کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده ‏اند پروردگارشان به پاس  ایمانشان آنان را

هدایت مى‏ کند به باغ هاى [پر ناز و] نعمت که از زیر [پاى]آنان نهرها روان خواهد بود .

 

 تفسیر ادبی و عرفانی : [بخش دوم]

 

... یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمَانِهِمْ ...

باش تا فــــــردای قیـــــامت کــــه ؛

دوستان به نــور معــرفت ، بر مرکب طاعت روند ،

و در مقــــــام شهــــــود ، بنــــــــازند ،

و در هر منزلی که فرود آینـــد ،

گروه فرشتگان به حکــم فــرمـــــان ،

به ســــــــلام آینــــــــد ،

و به نــاز و نعیــــــم جــــــاودان بشــــــارت دهنــد !

و گناهکاران امت در آن صحـــــرای محشــــــر ،

و مقـــام رستــاخیـــز ، به عرضــه گاهِ حساب ، بازداشتـــه ،

سابقــــان ؛ به نـــور طاعت پیش رفتــه ،

و عاصیــــان ؛ به گــران باریِ گنــــاه درمانده ،

آخـــــر ؛ رحمت خــــــدای ، ایشــــان را درگیـــــرد ،

و بر تنهــائی و درمانــدگیِ آن ها ببخشایــد ،

و به نــدای کـــرامت فرماید : بنـــــــدگان مـــــــن ،

چون این خطابِ عزّت از باب رحمت به گوش ایشان رسد ؛

جانشان بیاساید و رَوح و ریحان در دلشان گشاید !

باز خداوند فرماید : بندگان من ؛

بهشتیان ، همه در رفـــــــــاه و آسایشند ،

و دوزخیــان همه در کیفرِ عقاب ، در تاب و سوزشند ،

ای بیچارگان ؛ چگونه دوستان و هم نوعان شما ،

شما را راهنمـــــــائی نکردند ؟

اینک ؛ من شما را راهبری می کنم ،

و به کَـــــــرَم خویش شما را می بخشم !

چون رأفت و رحمت حق ، به این بیچارگان رسد ،

وحشت گناه و معصیت ، به آبِ رحمت از ایشان فرو شُویَد ،

و آفتــــــابِ رعایت ، از بـــرجِ عنـــــایت بتــــــابد ،

ایشان در حالت انکسار به درگاه صاحب جــــلال بزارند ،

و از شـــــــــادی بگرینــــــــــد ،

تا خداوند آن زاری و گریــه را از آنان بپسندد ،

و بر دلشان مرهـــــم نهــــد ،

و زبان ایشان به ثنــای خود بگشاید ،

و آنان به قــدر طاقت ، او را حمــد و ستــایش کنند .

 

 

این است که فــــرمــــــوده :

آخرین سخن ایشان این است که گویند :

الحمد لله رب العالمین

سپـــــاس و ستــایش ، خــــــــدای را ؛

که شماتت کافران و دشمنـــان به مــــا نرسید ،

بلکه فضل و رحمت خـــدای به مـــا رسید !


ما را همه مقصود به بخشایش حق بود


المنّــة لله کـــه به مقصـــــود رسیــدیم

 

 

عشق دلـدار

 

چشــم بیمـــــار تـــو اى مَى زده ، بیمـــارم کــرد

حلقــــــه ی گیسـویت اى یــــار ، گرفتـــــارم کرد


ســــــرو بستــــانِ نکویى ، گل گلــزار جمـــــــال

 غمــــــــزه ناکرده ، ز خوبـــان همـه بیــزارم کرد

همــه ی مى‏ زدگــــــان هــوش خود از کف دادند

 ساغر از دست روان بخش تـــو ، هشیـــارم کرد

چه کنــم ؟ شیفتـه ‏ام ، سوختـه‏ ام ، غــم زده‏ ام

عشــــــــوه ات ، واله آن لعـــل گهــــر بارم کرد

عشق دلـــــدار چنـــان کــــرد  که منصـــور منش

 از دیـــــــــــــارم به در آورد و ســــرِ دارم کـــرد

عشقت از مــــــدرســه و حلقــه صـوفى رانـــــدم

 بنـــده حلقــــــــــــه به گــوش در خمّـــارم کرد

 

بــــــــــــاده از ساغرِ لبریز تو ، جاویــدم ساخت

بوســـــه از خـــاک درت ، محـرم اســــرارم کرد

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 82 ]

 

 

مقصود عرفـــا از [ مَی ] چیست ؟

 

علامه طهرانی رحمه الله علیه در  کتاب شریف لب‌اللباب بیان می دارند :


در اثر مراقبـــه شدیـــد و اهتمام به آن ، آثار حبّ و عشق در ضمیر سالک هویدا مى‏شود ،

زیرا عشق به جمـــال و کمـــال على الاطلاق فطرى بشر بوده و با نهاد او خمیر شده

و در ذات او به ودیعت گـــذارده شده است ، لیکن علاقـــه به کثـــرات و حبّ به مادّیّــات ،

حجاب هاى عشق فطـــرى مى‏ گردنـد و نمى‏ گذارند که این پرتــــــو ازلى ظاهر گردد .

به واسطــه مـــراقبـــه کم‏ کم حجـــــــاب ها ضعیف شده تا بالأخره از میــــان مى‏ رود و آن  

عشق و حبّ فطرى ظهور نموده ضمیر انسان را به آن مبدأ جمال و کمال رهبـرى مى‏ کند.


 این مراقبـــه در اصطلاح عرفــــاء تعبیر به "مى" شده است.


 

به پیــر میکده گفتم که چیست راه نجات


بخواست جام "می" و گفت راز پوشیدن


راه خلوت گه خاصّـــم بنمـــا تـا پس ازین


"می" خورم با تو و دیگر غم دنیــا نخورم




موضوع :